فلو لا نفر من کل فرقه منهم طائفة لیتفقهوا فی الدین (۱)
جمله ای اخیراً به مولای متقیان منسوب شده است :به این عبارت "لا تودبوا اولادکم باخلاقکم لانکم خلقوا لزمانع غیر زمانکم" معنای این جمله این است که فرزندان خودتان را به اخلاق خودتان تربیت نکنید ، برای این که آن ها برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده اند ; یعنی شما متعلق به یک زمان هستید و فرزندان شما متعلق به زمان آینده . اخلاقی که شما خودتان دارید خوب است ولی متعلق به زمان شماست ، اما اخلاقی که آن ها باید داشته باشند اخلاقی است که باید در زمان آینده خوب باشد .
- دو مطلب :
ادامه مطلب ...
- صراف سخن :
حدیث دیگر که فی الجمله از آن یادم هست ، راجع به اصحاب کهف است که داستان آن ها در قرآن آمده است . معروف است که این ها صراف و صیرفی بوده اند . این سخن را به این معنی گرفته اند که کار آن ها صرافی بوده است . ائمه ما فرموده اند که در این نسبت که گفته اند این ها صراف طلا و نقره بوده اند ، اشتباه شده است ، صراف سخن بودند نه صراف طلا و نقره .
یعنی مردمان حکیم و دانایی بوده اند و چون حکیم بوده اند وقتی حرفی به آن ها عرضه می شد ، آن حرف را می سنجیدند . تفقه در دین که در این آیه ذکر شده است (فلو لا نفر من کل فرقه منهم طائفه لیتفقهوا فی الدین) مستلزم این است که انسان واقعاً نقاد باشد و کار نقادی او به آن جا کشیده شود که هر چیزی را که گفته می شود و با امر دین تماس دارد ، بتواند تجزیه و تحلیل کند .
گفتاری از شهید مطهری ...... ادامه دارد .
ـ فکر نقادی :
به طور کلی برای هر انسان لازم است که دارای فکر نقادی باشد . قوه ی نقادی و انتقاد کردن به معنای عیب گرفتن نیست . معنای انتقاد ، یک شیء را در محک قرار دادن و به وسیله ی محک زدن به آن ، سالم و ناسالم را تشخیص دادن است . مثلاً انتقاد از یک کتاب معنایش این نیست که حتماً باید معایب آن کتاب نمودار بشود ، بلکه باید هر چه از معایب و محاسن داشته باشد آشکار بشود .
ـ در دین باید نقاد بود :
انسان باید در هر چیزی که از دیگران می شنود نقاد باشد ، یعنی آن را بررسی و تجزیه و تحلیل کند . صرف این که یک حرفی در میان مردم شهرت پیدا می کند خصوصاً که با یک بیان زیبا و قشنگ باشد ، دلیل بر این نیست که انسان حتماً باید آن را باید آن را بپذیرد و قبول کند . به ویژه در امر دین و آن چه که مربوط به دین است ، انسان باید نقاد باشد .
ـ کلام محمد (ص) و عیسی (ع) :
این که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید : آن چه را که از من می شنوید به قرآن عرضه بدارید ، اگر موافق است بپذیرد و اگر مخالف است نه ، خود نوعی نقادی است . حدیثی است که من عین عبارات آن یادم نیست ولی مضمون آن یادم است که ائمه ما آن را از حضرت عیسی علیه السلام نقل کرده اند . تقریباً مضمونش این است : شما که علم را فرا می گیرید ، اساس کار این است که نقاد باشید ، یعنی قدرت انتقاد در شما باشد ، کورکورانه تسلیم نشوید ، خواه گوینده صالح باشد و خواه ناصالح .
گفتاری از شهید مطهری ......... ادامه دارد .